Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMU-AR'ın, fiyatlarını Ankara'daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Ekim 2022 sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre, 2021 Ekim’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için 2022 Ekim’de 277,5 lira gerekiyor.
BİR AYDA EN ÇOK EKMEK, PİRİNÇ VE UN ZAMLANDI
Araştırmada, ekim ayında gıda fiyatlarındaki artışta bütün harcama gruplarında yaşanan yüksek oranlı zamların belirleyici olduğu belirtildi. Bu orana en büyük katkıyı ise mevsimlik nedenlerin de etkisiyle sebze fiyatları yaptı. Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları, ekimde bir önceki aya göre yüzde 8,5 oranında artış kaydetti. Et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 1,9 oranında artış yaşanan ekim ayında süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu fiyatları ise yüzde 5,7 oranında yükseldi. mYağ fiyatlarında ise yüzde 0,9 oranında artış oldu. Meyve fiyatlarının yüzde 1,7 oranında arttığı ekimde sebze fiyatlarında, bir önceki aya göre ortalama yüzde 20,2 oranında artış yaşandı. Bakliyat fiyatlarının yüzde 2 arttığı ekimde, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 6,3 oranında artış kaydedildi. Böylece, vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için ekimde, bir önceki aya göre yüzde 6,3 oranında daha fazla para ödedi.
GIDA FİYATLARINDA ÜÇ HANELİ ARTIŞ
Türkiye'nin üç haneli enflasyonlara doğru hızla gittiği bu yılın ilk dokuz aylık döneminde gıda fiyatlarındaki artış ise üç haneli oranlara çıkarak yüzde 110,6 oldu. 2022 Ocak-Ekim döneminde ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 114,8 oranında arttı, et ve balık fiyatları yüzde 59,7, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 74,2, yağ fiyatları yüzde 35,7, meyve fiyatları yüzde 205,2, sebze fiyatları yüzde 256,9, bakliyat fiyatları yüzde 60,5, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 111,6 oranında arttı.
BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE EN ÇOK ZAMLANANLAR
Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Ekim 2021'e göre) yüzde 177,5 oranında artış gözlendi. Diğer bir ifadeyle vatandaşlar Ekim 2021'de 100 liraya dolan bir gıda sepeti için bu yıl aynı ay 279,3 lira ödemek zorunda kaldılar. Bu yıl ekimde geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 184,4, et-balık fiyatlarında 110,8, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 150,2 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 98,2 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 229,9, sebze fiyatları ise yüzde 389,9 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 130,9, diğer gıda fiyatları ise yüzde 144,8 oranında zamlandı. Tarımsal girdi maliyetleri ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.
