Melikgazi İlçesinin Tavlusun Mahallesi’nde bulunan tarihi Surp Toros Gregoryan Ermeni Kilisesi yıkılmayla karşı karşıya. 18’inci yüzyılda yapılan kilise define arayan kişiler tarafından da defalarca tahrip edildi. Tarihi kilisenin duvarlarında bulunan fresklerin neredeyse tamamı yok edilmiş durumda. Ayrıca kilisenin iç duvarları başta olmak üzere birçok alanı da tahrip edilmiş. Tavlusun Mahallesinde yaşayan vatandaşlar, tarihi Surp Toros Gregoryan Ermeni Kilisesi’nin restore edilerek koruma altına alınmasını istiyor. Kilisenin tahrip olmasına sebep olan define avcılarından şikâyet eden Mahalle Muhtarı Mehmet Yılmaz, tarihi yapının turizme kazandırılması gerektiğini söyledi. Yılmaz, kilisenin restorasyona alınmasıyla ilgili daha önce ilgili yerlere başvurduklarını ancak şu ana kadar sonuç alamadıklarını kaydetti. Melikgazi ilçesi Tavlusun Mahallesi’nde bulunan Surp Toros Gregoryan Ermeni Kilisesi, 18'inci yüzyılda inşa edildi. Yapıldığı dönemde kullanılan kilise Mübadele döneminde mahallede yaşayan Ermenilerin bölgeyi terk etmesiyle birlikte kullanılmamaya başlandı. Surp Toros Kilisesi, Ayios Vasilios Kilisesi’nin kuzeybatısında, eğimli bir arazide inşa edilmiştir. Alışılagelmiş batı-doğu aksı yerine, güney-kuzey doğrultusunda, tek nefli, dikdörtgen biçiminde bir kilise olan yapının iç mekânı yüksekçe bir beşiktonozla tamamlanmış, dıştan çift eğimli kırma bir atıyla kaplanmıştır. Yapının beşiktonozu kesme taşlarla örülmüş, dıştan oluklu taş bloklardan bir çatıyla kaplanmıştır. Apsis yarım kubbesinde, tahribat sonucu açığa çıkmış olan– konstrüksiyonu da hafifletme işlevi gören, çapları takriben 16-18 cm. ve derinlikleri 32-35 cm. olan akustik küpleri göze çarpmaktadır. Surp Toros Kilisesi, tek nefli, dikdörtgen planlı, kuzeyinde yarım daire biçiminde bir apsisle sonlanan, 7,94 x 14,03 metre boyutlarında, bazilikal formda, İstanbul’a özgü bir mimari plan tasarımına sahiptir. (BGC )