Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Savaşçı, mart ayının önemine dikkat çekerek, “Mart ayında çok dikkat etmemiz gerekiyor. Hem kısıtlamalarda bir gevşeme hem de özellikle mutasyonun da etkisi, Avrupa’dan sonra bizde genelde 2-3 aydan sonra ortaya çıkıyor yükselişlerimiz, bunda da bir artış olursa ne yazık ki vaka sayılarında yükseliş, tırmanış yakalayabiliriz. Sağlık Bakanlığı’nın, Bilim Kurulu’nun, İçişleri Bakanlığı’nın tüm kısıtlamalarına ve kurallarına bilinçli olarak uymamız gerekiyor. Aşılanma ülkemizde çok iyi noktada gidiyor, 5,5 milyonu buldu. Eğer 40 milyonu tamamen aşılarsak, zaten virüsle şu ana kadar karşılaşanlarda olduğu için genel bir toplumsal bağışıklığa yaz dönemine doğru ulaşacağımızı düşünüyorum” ifadesini kullandı. MUTASYON UYARISI Doç. Dr. Savaşçı, İngiltere, Brezilya ve Güney Afrika mutantlarına dikkat çekerek, “Virüsün anahtar kilit yapısını tamamen değiştirdi bu. Özellikle Güney Afrika, Brezilya mutasyonlarının biraz daha bulaşıcılığı fazla, tabii bulaşıcılık fazla olduğu için aşının etkinliğinin az olduğuna dair bulgu bazı çalışmalar da mevcut. Dolayısıyla daha çok kişi hastalanıp daha çok kişinin hastaneye yatması ve ölümcül olabilmesini doğuruyor bu. Ama ülkemizde şu an için mutasyon az sayıda devam ediyor. Hem kısıtlanmalar hem yurt dışındaki seyahatlerin kısıtlanması, kış mevsimi olması da özellikle şu andaki mutasyon sayımızı az oranda gösteriyor” diye konuştu. ‘TEDBİRİ ELDEN BIRAKMAYALIM’ 3 mutasyon arasında Brezilya ve Güney Afrika mutasyonunun daha tehlikeli olduğunu belirten Doç. Dr. Savaşçı, “Çünkü hücrenin içine daha çok yapışıp girebiliyor ve aşının etkinliğini azalttığına dair çeşitli çalışmalar yayınlandı. Daha çok bulaşıcı olduğu için daha çok kişi hasta olup, hastane iş yükü artıp kişilerde daha çok kalıcı hasar ve ölüme neden olabilmekte. Sevindiren haber, ülkemizde az miktarda göründü. Ama hiçbir zaman tedbiri elden bırakmayalım, çünkü kendi ülkemizin daha ölümcül mutasyonları da ortaya çıkabilir bu süreçte. Virüs bir şekilde hayatta kalmaya çalışıyor, özellikle hücre içerisine bir şekilde yapısını değiştirip girmeye çalışıyor” dedi. İYİ MUTASYON İÇİN 2 TEMEL ÖNLEM Doç. Dr. Savaşçı, iyi mutasyonlara ulaşmak için iki temel önlem olduğunu işaret ederek, “Biri alınan önlemler maske, mesafe; diğeri aşı. Virüs ne kadar çok ortamda bulaşıcılığını kaybetmeye başlarsa, bunlar iyi mutasyona dönmeye başlayacak, kötü mutasyon olayı gerçekleşmeyecektir. Dolayısıyla bazı ülkeler bunu çok iyi başardı, özellikle Uzak Doğu ülkeleri. Biz de ülkemizde disiplini korursak, tedbirlere uyarsak ve aşılamayı güzel bir şekilde gerçekleştirirsek iyi yönlü mutasyonlar ile artık biz her yıl rastladığımız grip virüsü gibi hafif bir halsizlik, baş ağrısı, eklem ağrısı ile bu virüs normal şekilde hayatımızda yerini almış olacak, bizi çok etkilemeyecek” dedi. ‘ÜLKEMİZDE ÇOCUKLAR ÜZERİNDE AŞI ÇALIŞMASI YOK’ Doç. Dr. Ümit Savaşçı, 18 yaş altı kişilerin aşılanmasına ilişkin de bütün aşı ve ilaç çalışmalarının ilk önce yetişkin gönüllüler üzerinde denendiğini söyleyerek, “Oxford AstraZeneca özellikle 6-18 yaş arasında aşı çalışmalarını yapmaya başladı. Bu 2 ay içerisinde neticelenecek, sonuçlar elde edilebilir, bundan sonra Avrupa’nın ilaç onay dairesi veya Amerika’nın ilaç onay dairesi bu konuda onay verirse, o zaman çeşitli firmaların da çalışmaları ile özellikle eğitim çağındaki çocukların da aşılanma sürecine başlayabiliriz biz de ülkemizde. Ülkemizde şu an için çocuklar üzerinde aşı çalışması mevcut değil. Hem yerli aşımız hem de ülkemizde uygulanan Çin’den gelen aşımız ve Almanya’dan gelecek aşımızda çocuklar üzerinde aşı çalışması şu an mümkün değil” dedi.